به گزارش «اخبار خودرو»، در نخستین بخش از گفت‌وگو با معاون صادرات و امور بین‌الملل گروه خودروسازی سایپا که به‌مناسبت کسب عنوان صادرکننده نمونه برای نهمین‌بار توسط این گروه انجام شد، به مباحثی مانند چگونگی کسب مکرر این عنوان به‌ویژه در شرایط دشوار سال جاری، توازن سهم بازار داخلی و خارجی سایپا، زمانبندی اهداف و برنامههای این گروه خودروسازی برای تحقق این مهم، میزان فروش سایپا در نمایندگی عراق از ابتدای حضور تاکنون و دلایل استقبال از محصولات آن در عراق و سوریه و وضعیت دیگر بازارهای صادراتی سایپا در منطقه و جهان پرداختیم.
در بخش دوم این گفت‌وگو نیز حضور سایپا در بازارهای دیگر را دنبال می‌کنیم و به جزئیات نحوه فروش و قیمت محصولات آن در این بازارها می‌پردازیم.
نحوه حضور سایپا در بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای چگونه است؟
گروه خودروسازی سایپا به فعالیت‌های گسترده تجاری خود در زمینه صادرات اکتفا نکرده و در کشورهای ونزوئلا سایت مشترک تولید تاسیس کرده است. بر این اساس، تاکنون بیش‌از 16هزار دستگاه خودرو در بازارهای ونزوئلا به فروش رسیده است. کشور آذربایجان نیز اقبال مناسبی به گروه خودروسازی سایپا داشته و گروه خودروهای X100 و X200 شامل انواع پراید و تیبا و همچنین به‌تازگی خودرو ساینا که در سال 96 عرضه شد، با استقبال خوبی روبه‌رو شده است.
دیگر محصولات سایپا نیز فروش بسیار خوبی در این جمهوری داشته است. همچنین در کشورهای همسایه مثل ترکمنستان با شرکت در مناقصات توانستیم تعدادی خودرو در این کشور عرضه کنیم. البته بنای مدیریت صادرات و بین‌الملل شرکت سایپا بر این است به بازارهای همسایه اکتفا نکنیم و برای کشورهای آفریقایی نیز برنامه حضور مستمری در نظر گرفته شده است.
به‌عنوان‌مثال در کشور الجزایر یک شرکت مشترک ایجاد کردیم و در قالب آن شرکت، سایت تولید محصولات ما تجهیز و دستگاه‌های خط‌تولید نصب و آماده بهره‌برداری شده است اما باتوجه به تغییر سیاست‌های تولید خودرو در این کشور با این‌که ما جزو اولین شرکت‌ها برای حضور در عرصه رقابت و تولید در این کشور بودیم اما درحال‌حاضر این پروژه متوقف مانده است که امیدواریم هرچه سریع‌تر به لطف حضور مدیرعامل جدید گروه سایپا از سر گرفته شود زیرا رویکرد بسیار خوبی به مساله صادرات دارد و در پی آن است که این موانع برطرف شوند.
درصورت رفع این موانع چه میزان از محصولات سایپا در الجزایر عرضه خواهد شد؟
باتوجه به این‌که الجزایر از بازارهای بزرگ قاره‌آفریقا به شمار می‌رود و در کنار کشورهایی همچون آفریقای‌جنوبی در نظر گرفته می‌شود، پیش‌بینی ما این است بتوانیم 10هزار دستگاه از انواع خودروهای گروه سایپا را در این کشور تولید و عرضه کنیم.
درخصوص دیگر کشورها همچون مصر نیز به‌رغم مشکلات سیاسی و منطقه‌ای باید گفت رفتارهای اقتصادی ما در شرایط بهتری نسبت‌به رفتارهای سیاسی ما با آن کشور بوده است و توانسته‌ایم تعداد 5هزار دستگاه خودرو از انواع محصولات گروه سایپا را نیز در این کشور بازاریابی کرده و به فروش برسانیم.
چرا این توفیقات مهم در حد و اندازه‌ای که شایسته باشد، برای عموم مردم جامعه تبیین نشده است؟
در این خصوص به‌عنوان مسئول صادرات گروه سایپا که بیش‌از یک‌دهه در این سمت خدمت کرده‌ام، اعتراض واردی به منتشرکنندگان اطلاعات کذب در شبکه‌های اجتماعی دارم، بعضی اطلاعات نادرست توسط برخی افراد روی این شبکه‌ها بارگذاری می‌شود و عده‌ای نیز فارغ از دقت در صحت‌وسقم آن اقدام به بازنشر این اطلاعات می‌کنند.
مثلا شایعه‌سازی کرده‌اند قیمت خودرو پراید در کشور عراق پایین‌تر از نرخ این خودرو در بازارهای داخلی است. درحالی‌که قیمت خودرو پراید بدون‌پلاک در این کشور 7 هزار و 200 دلار بوده و برای هزینه‌های واردات و شماره‌گذاری خریدار موظف است مبلغ 400دلار دیگر بپردازد که قیمت نهایی این خودرو را در بازارهای مصرف عراق باتوجه به ارزش دلار نیمایی به دوبرابر قیمت فروش در ایران می‌رساند.
در کشور سوریه هم این خودرو با قیمت 9هزاردلار عرضه می‌شود. این مثال‌ها گواه آن هستند که خودرو پراید در هیچ کجا با نرخی کمتر از قیمتی که به‌دست مصرف‌کنندگان داخلی می‌رسد، عرضه نشده است.
این ایام هم باتوجه به حضور زائران اباعبدالله حسین (ع) در کشور عراق هموطنان می‌توانند این مقایسه قیمت‌ها را از نزدیک انجام دهند. البته این کار با یک جست‌وجوی ساده در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی خودرو در این کشورها نیز میسر است.
خودروهای عرضه‌شده در عراق و سوریه از لحاظ مشخصات کیفی و فنی و آپشن‌ها چه تفاوت‌هایی با خودروهای عرضه شده در کشور دارند؟
محصولات عرضه‌شده در این بازارها متناسب با محصولات و استانداردهای کشورهای هدف انتخاب شده‌اند. به‌عنوان مثال، خودرو پراید در برخی کشورها با استاندارد یورو2 عرضه می‌شود که البته در برنامه گسترش خدمات ما، ارتقای کیفی تا استاندارد یورو4 نیز لحاظ شده است. همچنین در برخی کشورها نسخه پراید بدون‌ترمز ABS و ایربگ مورد استقبال قرار گرفته، قطعا گروه خودروسازی سایپا متناسب با شرایط بازارهای مصرف، محصولات را تولید و به بازارها عرضه کرده است.
بدین‌ترتیب می‌توان گفت مبحث صادرات به‌ویژه به کشورهای عراق و سوریه، یکی از مباحث نهادینه‌شده در سایپا بوده و به‌نوعی به یکی از ارکان اصلی این گروه تبدیل شده است...
بله؛ تغییر دیدگاه مدیریتی در سایپا باعث نهادینه شدن بحث صادرات در قالب یک معاونت در سال 87 شد. این تغییرات موجب شد تا به موضوع صادرات جدی‌تر از گذشته پرداخته شود. با همین رویکرد، به‌عنوان یک رکن معاونتی به مبحث صادرات در گروه خودروسازی سایپا نگاه شده است.
همین امر موجبات برتری این گروه خودروسازی را نسبت‌به دیگر خودروساز بزرگ داخلی در بخش صادرات به‌وجود آورده است. درحال‌حاضر ماهیت دیدگاه صادراتی به محصولات تولیدی در پرسنل میانی گروه خودروسازی سایپا نیز دیده می‌شود. با تکیه به‌همین عزم سازمانی، هرسال توانسته‌ایم در ارزش‌ها و مولفه‌هایی که در سازمان توسعه تجارت برای انتخاب صادرکننده نمونه در نظر گرفته شده است، توفیق حاصل کنیم.
نسبت صادارت CKD (قطعات منفصله) به CBU (خودرو کامل) در گروه سایپا چگونه است؟
درخصوص سهم CBU نسبت‌به SKD و CKD باید گفت گروه خودروسازی سایپا برای آن‌که حضور خود را در بازارهای صادراتی پایدار کند، علاوه‌بر صادرات CBU وارد عرصه صادرات CKD و SKD با انتقال بخشی از تکنولوژی تولید به این کشورها شده است. این امر هم با موافقت این کشورهای طرف قرارداد روبه‌رو شده است که به‌نوعی سرمایه‌گذاری خارجی نیز برای آن‌ها به‌شمار می‌رود.
این کار باعث شد حضور ما در آن بازارها تبدیل به حضور دائمی و پایدار شود و بدین‌ترتیب توانستیم از حضور ضربه‌ای و برگشتی در این بازارها جلوگیری به‌عمل آوریم. طبیعتا این عمل به ما کمک می‌کرد باتوجه به شرایط گذشته منطقه در عراق و سوریه و همچنین شرایط قبل‌از بحران اقتصادی در کشور ونزوئلا، در بهترین شرایط صادراتی قرار داشته باشیم.
البته بهار عربی در کشورهای شمال‌آفریقا نیز تاثیرات بازدارنده‌ای برای سرعت گرفتن صادرات گروه خودروسازی سایپا در سال‌های گذشته داشته است. ازسوی‌دیگر در کشورهایی که اقتصاد نفتی دارند با کاهش قیمت نفت میزان درآمد سرانه کاهش پیدا کرد و این یک چالش برای امر صادارت بود، اما گروه خودروسازی سایپا با ارائه برنامه‌هایی برای فروش توانست فشار کاهش نقدینگی موجود در دست این مصرف‌کنندگان را کاهش دهد.
برای تسهیل و توسعه صادرات خودرو چه اقداماتی از سوی دولت کمک‌کننده خواهد بود؟
شرکت‌های صادرکننده خودرو مانند درختانی هستند که ریشه‌های آن‌ها در کشور خودشان وجود دارد و شاخ‌وبرگ آن‌ها در دیگر کشورها. این شرکت‌ها با اتکا به تجارب و قوانین دیگر کشورها راه‌های صادراتی محصولات خود را پیدا خواهند کرد و نیاز آن‌چنانی به حمایت‌های دولت در بیرون مرزها ندارند. اما برای تحکیم و تقویت ریشه‌های شرکت‌های خودروسازی در داخل کشور نیاز است دولت با تثبیت نرخ ارز و بسته‌های حمایتی به کمک صادرکننده خودرو بیاید. در صنعت حمل‌ونقل و لجستیک محصولات نیز خلأهایی وجود دارد که نیازمند سرمایه‌گذاری دولت و بخش‌خصوصی است.
به‌عنوان‌مثال در ایران بعد از دودهه صادرات خودرو هنوز برای حمل دریایی محصولات خودروسازان کشتی مخصوص حمل خودرو در اختیار نداریم و برای استفاده از این کشتی‌ها گاهی مجبور شدیم از طریق کشور ترکیه اقدام به بارگیری و صادرات محصولات خود کنیم.
گرچه در این سال‌ها هزینه‌هایی شده و دولت هم خواسته است یارانه‌هایی را در اختیار صنعت حمل‌ونقل قرار دهد و خودروسازان نیز به‌ناچار رأسا در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند اما این موضوع تنها با گسترش حمل‌ونقل ریلی و تجهیز کشتیرانی تخصصی می‌تواند به صنعت صادارت خودرو خدمت کند.
مشکل بزرگ‌تر شرکت‌های صادرکننده خودرو، ارتباطات بانکی در زمان تحریم‌هاست باتوجه به این‌که درحال‌حاضر انتقال پول در بانک‌های عامل به صفر رسیده، شرکت‌های خودروساز به شگردهای دشوارتری برای فروش متوسل شده‌اند و درهرحال سازوکارهایی وجود دارد که ما با بهره‌گیری از آن‌ها توانسته‌ایم برای نهمین‌بار صادرکننده نمونه کشور شویم. اما این راهکارها خلاقانه و امتحان‌نشده‌اند و در برخی موارد هم موجب زیان شرکت‌های صادرکننده شده است.
حتی در زمانی که شرکت‌های صادرکننده رأسا اقدام به ایجاد تسهیلات فروش می‌کنند، این تسهیلات نیاز به گارانتی بانکی دارد اما باتوجه بسته‌بودن راه‌های ارتباطی میان بانک‌های ایرانی و بانک‌های دیگر کشورها این امکان نیز وجود ندارد.
